Foto:SSTCG
Dvije decenije traje haos na tržištu prevoza putnika u drumskom saobraćaju, koji je izazvan
hroničnim neradaom nadležnih institucija zaduženih za sprovodjenje zakonskih propisa u ovoj
djelatnosti, koji je dobio pandemijske razmjere,a za posledicu ima uništavanje svih onih koji su
legalno registrovani za ovu djelatnost,i stvaranje socijalnih slučaja, a svjesno favorizovanje sive
ekonomije i nelegalnog prevoza putnika, koji prema analizi Ministarstva saobraćaja i pomorstva,
iz 2019.godine, čini 60 posto ukupnog prevoza putnika u drumskom saobraćaju, posebno u auto-
taxi prevozu, a sada su ti procenti mnogo veći, ako se uzmu u obzir pojave raznih nelegalnih
aplikacija kao i viber grupa koje nude prevoz putnika. I ako auto-taxi preduzetnici Crne Gore
punih 20 godina, ukazuju na rapidni rast sive ekonomije, koja je izazvana neradom nadležnih
institucija kako opštinskih tako i nekih državnih, osim u Ministarstvu saobraćaja(Direktorat za
drumski saobraćaj i motore), koji pravovremenim dopunama i izmjenama zakona, kao i
saradnjom sa onima koji legalno obavljaju ovu djelatnost, stvaraju uslove nadležnima za
sprečevanje svih vidova nelegalnog prevoza putnika u drumskom saobraćaju, ali nažalost svi ti
napori ostaju uzaludni jer većina onih koji treba da ih primjenjuju po našoj procjeni ni ne čitaju
te zakone. Kao dokaz za to je sledeće, lokalni organi u Crnoj Gori, su sve uradili i nažalost još
uvjek rade sa pojačanim intezitetom, kako bi se ugasio legalni auto –taxi prevoz ne poštujući
Ustav Crne Gore i važeće zakone, posebno Zakon o prevozu putnika u drumskom saobraćaju
donešenog 2017godine, kao ni Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o prevozu u drumskom
saobraćaju donešenog 2019,godine,kao ni Zaključke koje je donijela Vlada Crne Gore još 27.12
2018.godine,po pitanju suzbijanja sive ekonomije u auto-taxi prevozu, pa tako donose protiv
Ustavne i protiv zakonite opštinske Odluke o auto-taxi prevozu, u kojima povećavaju razne
namete na poslovanje legalno registrovanih , a ništa ne rade na omogućavanje regularnih uslova
poslovanja. Licence za taxi prevoz, u neki opštinama, se izdaju netransparetno i po kozna kojim
aršinima i pravilima, za auto-taxi parking se naplaćuju relativno visoke naknade, (primjer iz
Budve 300 eura, na godišnjem nivou), a osim što nema dovoljan broj obilježenih taxi parking
mjesta, i ono malo što je objelježeno to protivno koriste za parkiranje svojih vozila, službenici
MUP-a, opštinskih i državnih organa, gosti kafića i restorana,neodgovorni građani i svako ko
hoće, jer zna da ga niko neće ukloniti, i ako i na njima postoje znakovi zabranjeno zaustavljanje i
parkiranje osim za taxi vozila, ali se ne mora poštovati, ovo se ne odnosi na opštinu Bar koja ima
najveći broj taxi stajališta u odnosu na broj registrovanih taxi prevoznika, a u zadnjih nekoliko
mjeseci Komunalna policija dosta uspješno uklanja nelegalno parkirana vozila sa tih stajališta.
Lokalne Komunalne policije i Inspekcije, hronično dugi niz godina ne rade svoj posao, iz oblasti
kontrole prevoza putnika u drumskom saobraćaju,(osim selektivne primjene propisa prema
legalno registrovanim auto-taxi preduzetnicima, koji ukazuju na njihov nerad), i tako direktno
pomažu rapidan rast sive ekonomije u ovoj djelatnosti, jer u Crnoj Gori prevozom putnika u
drumskom saobraćaju, se bave svi koji imaju bilo kakvo motorno vozilo, a koji hoće da prime na
prevoz putnike. Osim naših državljana prevoz putnika vrše i strani državljani koji su jako dobro
organizovani, pa putem društvenih mreža i raznih nelegalnih aplikacija nude nelegalan prevoz
putnika, na svim destinacijama, a nadležni ćute i žmure, dok za svoj hronični nerad primaju jako
visoke nadoknade, nažalost koje im obezbeđuju i oni koje godinama uništavaju, i koje su doveli
na prosjački štap i u dužničko ropstvo, to jest legalno registrovani prevoznici, i po tom pitanju
nadležni organi ćute i to odobravaju.
Kao najnoviji primjer kršenja važećih zakona i Ustavom zagrantovanih prava je primjer opštine
Zeta i Aerodroma Podgorica, a to je da u opštini Zeta nema nijedno obilježeno taxi stajalište, da
njihova Komunalna policija sprečava auto-taxi prevoznike iz Glavnog grada, čak i iz Zete da
preuzimaju putnike sa Aerodroma i ako još uvjek nema razgraničenja između te dvije opštine,
što je još veći paradoks što je zemljište Aerodroma u vlasništvu države i na toj lokaciji kontrolu
može vršiti samo državna inspekcija pri Ministarstvu saobraćaja, kako je ovo država čuda tako se
i dešava da i taxi prevoznik iz Zete nemože preuzeti putnika sa aerodroma jer nije zakupio
stajalište, već samo onaj ko je zakupio, što je totalni apsurd, jer taxi stanice i stajališta su opšta i
nemogu se davati na nikakve koncesije i zakupe, a menadžment Aerodroma Podgorica to radi
dugi niz godina i ako zemljište nije njihovo i dato im je samo na korištenje. Zakonom je
regulisano ko određuje i obilježava taxi stanice i stajlišta, i u toj odredbi ne stoji da to radi
Aerodrom, niti bilo koje drugo pravno ili fizičko lice osim lokalne uprave, koja određuje broj
mjesta,poziciju i obilježava vertikalnom i horizontalnom signalizacijom, ako lokalna uprava
nema svoje zemljište na toj lokaciji a potreba je za taxi stajalištem, traži od vlasnika zemljišta
dozvolu za korištenje dali uz nadoknadu ili na drugi način i kad dobije traženu dozvolu
organizuje taxi stajalište za procijenjeni potrebni broj taxi vozila. Sve ovo navedeno se kosi sa
Zakonom o prevozu putnika u drumskom saobraćaju kao i Ustavom države Crne Gore , jer pravo
na rad i pravo na jednake uslove privređivanja je i zakonom i Ustavom zagarantovano pravo.
Imalo bi toga još puno jer ovo je jako kompleksna i zapuštena tema još od prošlog vijeka, ali za
ovaj put ovoliko.
Autor:Radiotitograd.me
