Foto:Shutterstock
Šta je endometrioza?
Endometrioza je estrogenski zavisna bolest kod koje se tkivo slično endometrijumu (sluzokoži materice) pojavljuje van nje. Najčešće pogađa žene između 23 i 43 godine, ali se može javiti i kod tinejdžerki. Postoji genitalna endometrioza, kada se zahvataju materica, jajnici i jajovodi, kao i ekstragenitalna, koja utiče na druge organe poput crijeva, bešike, pa čak i sluzokože očiju ili nosa.
Uzroci endometrioze još uvijek nisu precizno utvrđeni, ali se sumnja na genetsku predispoziciju, anatomske karakteristike organizma, kao i na način ishrane.
Najčešći simptomi endometrioze
Intenzivan bol koji počinje nekoliko dana prije menstruacije, traje tokom nje i nekoliko dana nakon završetka.
Obilne i bolne menstruacije.
Hroničan bol u karlici koji traje duže od šest mjeseci, najčešće 10–14 dana svakog mjeseca.
Bol tokom seksualnog odnosa, koji može ometati intimni život.
Neplodnost – smanjena plodnost i nemogućnost da se zatrudni.
Kako se dijagnostikuje endometrioza?
Najpristupačnija dijagnostička metoda je ultrazvuk male karlice, kojim se može posumnjati na adenomiozu (endometriozu materice) i identifikovati ciste na jajnicima.
Magnetna rezonanca i skener pružaju detaljniji uvid u žarišta endometrioze na jajnicima, materici, jajovodima, ali i na drugim organima poput crijeva i potrbušnice.
Laparoskopska dijagnoza se koristi u okviru operacije – prilikom uklanjanja endometrioidnih cisti ljekar može vizuelno potvrditi prisustvo bolesti.
Zlatni standard u dijagnostici je histološka analiza uklonjenog tkiva, koja konačno potvrđuje dijagnozu.
Liječenje endometrioze
Iako trenutno ne postoji lijek koji potpuno eliminiše bolest, postoje načini da se progresija uspori:
Nesteroidni antiinflamatorni ljekovi ublažavaju bol i upalu.
Gestagenski preparati usporavaju razvoj žarišta van materice.
Kombinovana oralna kontraceptivna terapija stabilizuje hormone i smanjuje bol tokom menstruacije i seksualnog odnosa.
Kod velikih cista i žarišta koja ne reaguju na ljekove preporučuje se hirurško uklanjanje.
Šta je endometrioza i zašto može biti opasna?
Najveća komplikacija endometrioze je neplodnost. Kada se žarišta nalaze u jajovodima, izazivaju njihovu zapušenost. Endometrioidne ciste u jajnicima stvaraju ožiljke i smanjuju broj folikula, što direktno utiče na ovulaciju i šanse za trudnoću. Dobra vest je da nakon uspješnog liječenja, trudnoća i porođaj najčešće protiču bez komplikacija.
Prevencija i važnost redovnih pregleda
Specifična prevencija ne postoji, ali zdrav način života, balansirana ishrana i održavanje zdrave tjelesne mase mogu pomoći. Prekomjerna težina i hormonski disbalans mogu doprinijeti razvoju bolesti.
Većina ginekoloških problema dugo prolazi bez simptoma, zbog čega je ključno da se barem jednom godišnje obavi ginekološki pregled. Ukoliko primijetite bilo koji od simptoma endometrioze, odmah se obratite ljekaru. Rana dijagnoza omogućava efikasno liječenje i bolju kontrolu nad bolešću, piše elpotaizdravlje.rs
Izvor:DAN
