Foto:IJZ
Svjetski dan voda obilježava se svake godine 22. marta s ciljem podizanja svijesti o 2
milijarde ljudi koji trenutno žive bez pristupa bezbjednoj vodi za piće. Ključni fokus
Svjetskog dana voda je da inspiriše djelovanje prema cilju održivog razvoja (SDG) 6: voda i
kanalizacija za sve do 2030. godine.
Zdravstveno ispravna voda za piće, dostupna u dovoljnim količinama, spada u dvanaest
osnovnih pokazatelja zdravstvenog stanja stanovništva prema kriterijumu SZO. Jedan od
prioritetnih zadataka cjelokupne ljudske zajednice je čuvanje i racionalno iskorišćavanje
vodnih resursa. Količina vode je već sada oskudna u mnogim zemljama, a potrebe za njom
industrijskih potrošača i domaćinstava stalno rastu. Potrebno je uložiti napore da se stvore
uslovi da korisnici dobiju podjednak pristup vodi uz istovremeno poštovanje principa zaštite
životne sredine.
Tema ovogodišnjeg Svjetskog dana voda je: “SAČUVAJMO NAŠE LEDNIKE”
Generalna skupština Ujedinjenih Nacija u decembru 2022. godine usvojila je rezoluciju
kojom je 2025. godina proglašena kao Međunarodna godina očuvanja lednika.
Međunarodna godina očuvanja lednika, Svjetski dan lednika i ovogodišnja tema Svjetskog
dana voda „Očuvanje lednika“ imaju za cilj da se istakne velika važnost lednika, odnosno
podizanje globalne svijesti o klimatskom sistemu i hidrološkom ciklusu, kao i o ekonomskim,
društvenim i ekološkim uticajima promjena u Zemljinoj kriosferi zbog globalnog
zagrijavanja.
Lednici su izvor života jer obezbjeđuju slatku vodu za ljude, životinje i biljke. U svijetu
postoji više od 275.000 lednika koji pokrivaju površinu od oko 700.000 km2. Lednici su
važni rezervoari vode koji čuvaju oko 170.000 km3 leda, što čini oko 70% slatke vode na
planeti.
Kako temperature rastu lednici se brže tope, i dolazi do njihovog povlačenja. Topljenje
lednika utiče na nivo globalnog rasta mora koji je danas za oko 20 centimetara viši nego
1900. godine. Kako se smanjuju lednici i snježne padavine, smanjuje se i dostupnost vode.
Ubrzano topljenje lednika izaziva nepredvidivost kretanja vode izazivajući poplave, suše,
klizišta i porast nivoa mora, a te pojave mogu dovesti do uništenja mnogih ekosistema.
Ujedinjene Nacije upozoravaju čovječanstvo da se lednici danas tope brže nego ikada ranije i
da je neophodno smanjiti emisiju gasova staklene bašte da bi se usporilo glacijalno
povlačenje.
U svijetu postoji više različitih vrsta lednika. Ledene ploče pokrivaju veliko područje
Grenlanada i Antarktika. Najveći lednici u Crnoj Gori su postojali i na Komovima,
Durmitoru, Prokletijama, Magliću, Volujku i drugim visokim planinama. U ovim planinskim
predjelima i danas postoje ostaci glacijacije poput planinskih usjeka, ledničkih jezera i
ledenih pećina, posebno na Durmitoru.
Kampanja Svjetskog dana voda 2025.godine podstiče ljude da preduzmu akciju u sopstvenim
životima kako bi promijenili način na koji koriste, troše i upravljaju vodom čime će
doprinijeti smanjenju negativnih uticaja.
Ključne poruke Svjetskog dana voda 2025. godine su:
Lednici se tope brže nego ikada. Planeta postaje sve toplija zbog klimatskih promjena,
a vodeni ciklus postaje nepredvidljiv i sklon ekstremima.
Mijenjaju se tokovi vode, uzrokujući poplave, suše, klizišta i porast nivoa mora što
utiče na naše živote i oštećuje ekosisteme.
Samo zajedničkim naporom mogu se smanjiti emisije gasova staklene baste i može se
upravljati vodom na održiv način.
Od velike važnosti je uključivanje mladih ljudi u rješavanje problema zagađenja
okoline, klimatskih promjena i očuvanja lednika.
Autor:Radiotitograd.me
