Foto:RTCG
U Crnoj Gori sudeći po rezultatima laboratorijskih testova nema slučajeva humanog metapneumovirusa (HMPV), respiratornog virusa koji pripada porodici pneumovirusa (Pneumoviridae), saopštili su Portalu RTCG iz Centra za kontrolu i prevenciju zaraznih bolesti Instituta za javno zdravlje Crne Gore. Ipak, ima slučajeva respiratornog sincicijalnog virusa (RSV) i gripa koji daju sličnu kliničku sliku.
Posljednjih dana na društvenim mrežama kruže snimci u kojima su navodno pune čekaonice u kineskim bolnicama, a kao razlog navodi se upravo ovaj virus.
Epidemiolozi su pojasnili da ovaj virus često izaziva infekcije gornjih disajnih puteva, ali ponekad može da izazove infekcije donjih disajnih puteva poput bronhitisa i upale pluća, ali da to nije novi virus, već da on postoji 20-ak godina.
Uradili 129 testova
“Po zahtjevu ljekara specijaliste Laboratorija Centra za medicinsku mikrobiologiju Instituta za javno zdravlje Crne Gore vrši dijagnostiku na HMPV. Za tu dijagnostiku se koriste respiratorni i pneumonia PCR paneli, koji istovremeno detektuju širok spektar respiratornih patogena. U Laboratoriji Centra za medicinsku mikrobiologiju IJZCG je od početka sezone nadzora nad gripom i drugim respiratoprnim infekcijama (30.09.2024.) zaključno sa 09.01.2025. godine urađeno ukupno 129 panel testiranja, i to: u oktobru 2024. godine 37 analiza, novembru 16, decembru 59 i u januaru 2025. godine 17 analiza. U odrađenim analizama nije registrovan nijedan pozitivan rezultat na humani metapneumovirus”, ističu iz Centra.
Iako nema tog virusa, navode da se posljednjih sedmica registruje značajan porast broja infekcija koje su uzrokovane RSV, kao i povećana aktivnost virusa gripa.
“U našoj zemlji, kao i u većini zemalja evropskog regiona, se posljednjih sedmica registruje značajan porast broja infekcija koje su uzrokovane RSV, kao i povećana aktivnost virusa gripa, dok je aktivnost SARS- CoV-2 na primarnom i sekundarnom nivou zdravstvene zaštite i dalje u opadanju”, pojašnjavaju u odgovorima.
Kako kažu, HMPV i RSV smatraju se “virusnim rođacima” koji pripadaju istoj porodici virusa i iz tog razloga se infekcije ovim virusima javljaju sa sličnim simptomima i kliničkim ishodima.
“Iako ne postoji vakcina za HMPV, primjena opštih mjera zaštite može značajno da smanji rizik od infekcije”, navode iz Centra za kontrolu i prevenciju zaraznih bolesti.
Virus poznat već 20 -ak godina, najčešće obolijevaju djeca
Pojašnjavaju da se HMPV virusom mogu inficirati svi, iako se obolijevanje najčešće javlja kod djece uzrasta ispod pet godina.
“Humani metapneumovirus je prvi put identifikovan 2001. godine u Holandiji. Dakle, radi se o poznatom virusu koji u humanoj populaciji cirkuliše već preko 20 godina. S obzirom na to da nije u pitanju novi virus, to znači da je populacija već razvila određeni nivo imuniteta od predhodnih infekcija. Za razliku od COVID- 19, koji je bio potpuno nova bolest za ljudski imuni sistem, HMPV ne bi trebalo da izazove pandemiju slične veličine”, kažu iz Centra koji radi u okviru IJZCG.
Kao i mnoge respiratorne infekcije, HMPV je najaktivniji tokom kasne zime i ranog proljeća.
“To se dešava iz razloga što virusi bolje preživljavaju na hladnoći i lakše prelaze s jedne osobe na drugu jer ljudi češće borave u zatvorenom prostoru. U sjevernoj Kini, trenutni porast HMPV-a poklapa se s niskim temperaturama za koje se očekuje da će trajati do marta. Prema dostupnim podacima (koje je obajvila Svjetska zdravstvena organizacija) koji se tiču aktivnosti HMPV primjećuje se da mnoge zemlje na sjevernoj hemisferi, uključujući i Kinu, doživljavaju povećanu prevalenciju infekcija HMPV-a. Povećana prevalencija infekcija HMPV je normalan sezonski porast koji se viđa zimi”, ističu u odgovorima za Javni medijski servis Crne Gore.
Simptomi, komplikacije i način prenošenja infekcije
HMPV je virus koji obično izaziva simptome slične prehladi kao što su pojava groznice, povišene tjelesne temperature, kašlja, curenje iz nosa i bol u grlu.
Djeca mlađa od dvije godine, osobe starije od 65 godina i osobe sa slabijim imunitetom su u većem riziku od razvoja ozbiljnijih oblika bolesti i komplikacija kao što su bronhitis, upala uha, upala pluća, razvoj astme ili pogoršanje hronično opstruktivne bolesti pluća (HOBP).
“Najteža komplikacija oboljenja kod grupa u povećanom riziku za pojavu komplikacija je smrtni ishod usljed infecije”, ističu iz Centra.
HMPV kao respiratorni patogen najaktivnije cirkuliše tokom zimskih i proljećnih mjeseci.
“Ovaj virus se prenosi kapljičnim putem (udisanjem respiratornih kapljica koje izlučuje oboljela osoba dok kašlje, kija, priča), direktnim kontaktom sa zaraženom osobom prilikom rukovanja, ljubljenja ili indirektnim putem tj. dodirivanjem predmeta na kojima se virus može naći kao što su telefoni, kvake, tastature ili igračke”, navode iz Centra.
Simptomi infekcije obično se javljaju nekoliko dana nakon izlaganja virusu. Većina ljudi oboli od infekcije izazvane HMPV prije svoje pete godine.
“Osoba može da oboli više puta u životu, premda su simptomi obično blaži nakon prve infekcije. U većini slučajeva se radi o blažoj infekciji gornjih disajnih puteva i bolest obično traje oko nedelju dana”, kažu oni.
Savjeti za one koji razviju simptome bolesti
Savjet za sve osobe koje imaju simptome kao što su visoka temperatura, kašalj, osjećaj umora i bola u mišićima, bi bio da ograniče kontakte sa drugim osobama, posebno s onima koji pripadaju nekoj od rizičnih grupa(djeca mlađa od dvije godine, stariji od 65 godina , osobe sa hroničnim oboljenjima).
“Redovno pranje ruku, dezinfekcija površina, izbjegavanje kontakta sa bolesnim osobama, prekrivanje nosa i usta zaštitnom maskom ukoliko osoba ima simptome respiratorne infekcije, ili papirnom maramicom (ukoliko osoba sa simptomima nema masku koja prekriva nos i usta) prilikom kašljanja ili kijanja su ključni koraci u prevenciji”, navode iz Centra.
Trenutno u populaciji cirkuliše više virusnih respiratornih patogena – što je, kažu, očekivano za ovaj period u godini, tako da ako neka osoba ima simptome respiratorne bolesti i mora da kontaktirate sa ostalim osobama, savjet je da nosi masku koja prekriva nos i usta.
“Za sve osobe koje se nalaze u grupama sa povećanim rizikom za pojavu komplikacija usljed infekcija respiratornim virusima se savjetuje da se vakcinišu dostupnim sezonskim vakcinama – kao što je vakcinacija protiv gripa. Napominjemo da se adekvatan nivo zaštite nakon vakcinacije protiv gripa stiče nakon 15-ak dana od dana primanja vakcine i stoga je jako važno da u tom vremenskom intervalu osobe poštuju opšte mjere prevencijem, naročito jer se registruje pojačana aktivnost virusa gripa”, savjetuju iz Centra.
Podaci zdravstvenih vlasti u Sjedinjenim američkim državama kao i u Velikoj Britaniji, takođe, pokazuju da i ove zemlje doživljavaju nagli porast slučajeva HMPV-a od oktobra 2024. godine ali navode da je to uobičajen porast ovih infekcija.
Izvor:CDM
