Foto: N1
Crna Gora treba ponovo da uspostavi demokratski potvrđenu, proevropsku vladu zajedno sa lojalnom opozicijom, koja podržava nezavisnost i teritorijalni integritet države, kaže za Antenu M profesor na prestižnom američkom Univerzitetu “Džons Hopkins” Danijel Server.
U razgovoru za Antenu M, Server komentariše političku krizu u kojoj se nalazi Crna Gora, koja je od zemlje “lidera u regionu” u evropskim integracijama, došla do “rak rane” evropske zajednice.
– Crna Gora je pretrpjela ozbiljan zastoj u svojim evropskim ambicijama, zbog političke nestabilnosti uzrokovane dijelom iz Beograda i Moskve. Potrebno je da Crna Gora ponovo uspostavi demokratski potvrđenu, proevropsku vladu zajedno sa lojalnom opozicijom, što u ovom slučaju znači onu koja podržava nezavisnost i teritorijalni integritet države – ističe Server.
Specijalni izaslanik Sjedinjenih Država za Zapadni Balkan Gabrijel Eskobar nedavno je upozorio na “mnogo mogućih posljedica” ako Crna Gora ne riješi višemjesečnu duboku političku i institucionalnu krizu, navodeći da je naša zemlja blizu dubokog kolapsa. Upitan jesu li u ovom slučaju dovoljne samo oštre poruke Server kaže da bi volio da vidi građane Crne Gore kako sami rješavaju svoje probleme.
– Ne mislim da treba da očekujete da dobra rješenja dođu iz Vašingtona – navodi Server.
Napominje da SAD trenutno moraju da se bave mnogo većim problemima.
– Crna Gora u Vašingtonu nije vidljiva iznad nivoa Eskobara, a potom samo u Stejt departmentu. Amerika ima mnogo veće probleme: Ukrajina, Rusija, Kina, Iran, pomenuću samo neke. Očekujemo da prijatelji i saveznici sami sobom upravljaju, a ne da zahtijevaju našu intervenciju da bi ispravili svoju politiku – jasan je Server.
“Ne vidim da slabe odnosi Srbije sa Rusijom, ZSO moguća samo u kontekstu priznanja”
Kao iskusni poznavalac prilika na Balkanu, profesor Server je za naš portal komentarisao i dešavanja u regionu. Podsjetili smo ga na nedavnu izjavu ambasadora SAD u Srbiji Kristofera Hila koji je kazao da se Srbija već opredijelila za Zapad te da njene veze sa Rusijom slabe iz dana u dan. Za profesora Servera dokaza za tu tvrdnju nema.
– Nijesam vidio nikakve dokaze o slabljenju odnosa sa Rusijom. Sa zadovoljstvom ću to pozdraviti, ako se dogodi – rekao je on.
Jedna od zapaženih poruka Hila je i da američke kompanije vide šta se dešava u Srbiji i da “u tome vide inspiraciju”, rekavši da ne dovodi u pitanje da će biti još više investicija u 2023.
Server, međutim, smatra da će sve autokratskiji karakter Vučićeve vladavine dovesti do oklijevanja američkih kompanija da ulažu u tu zemlju.
– Vlada SAD ima vrlo malu kontrolu nad tim gdje američke kompanije ulažu. Njihove odluke uglavnom donose njihove filijale u Evropi i biće vođene uglavnom ekonomskim učinkom Srbije, kao i rizicima kojima se oni izlažu ulagajući tamo. Sve autokratskiji karakter Vučićevog predsjedništva i rastući virulentni nacionalizam dovešće do oklijevanja nekih kompanija – kaže Server.
Govoreći o odnosu Beograda i Prištine, a u kontekstu predloga sporazuma koji su Evropska unija i Sjedinjene Američke Države ponudili Beogradu, profesor Server nije siguran koliki je napredak napravljen.
– Nijesmo vidjeli zvaničan tekst sporazuma, niti je jasno da li ga je Vučić u potpunosti prihvatio. Ako postoji potpisivanje istog papira sa Republikom Kosovo koja je jasno identifikovana kao takva, to bi predstavljalo neku vrstu priznanja u pozadini. Ali sumnjam da smo još daleko od tog ishoda – istakao je Server.
Upitan je li realno osnivanje Zajednice srpskih opština, te da li bi ona mogla imati neku vrstu autonomije odgovara: “Nijesam vidio predlog Zajednice srpskih opština (ZSO) koji bih smatrao realnim. Mislim da je došlo vrijeme da Priština iznese svoj predlog za ZSO, onaj koji uključuje međunarodne jemce, reciprocitet za većinsko albanske opštine unutar Srbije i veću transparentnost i odgovornost za finansije i osoblje Beograda na Kosovu. Takva ZSO bi bila moguća samo u kontekstu priznanja i u skladu sa Ustavom Kosova”.
“Amerikanci i Evropljani da razmotre energičniji odgovor na izbor Milanovića”
Od predsjednika RS Milorada Dodika u posljednje vrijeme sve češće stižu secesionističke poruke.
– Nijesam spreman da ratujem, ali sam spreman da se Republika Srpska približi statusu nezavisne države – rekao je prije nekoliko dana Dodik, ocjenjujući da “već pretežak teret neodrživosti BiH dodatno opterećuju stranci koji su od Bosne i Hercegovine napravili protektorat”.
Server za BiH ima konkretan savjet.
– Po mom mišljenju, pravi smjer za Bosnu i Hercegovinu je ka većem poštovanju individualnih prava i manje brige za grupna prava, kao i manje korupcije i više političke konkurencije. Svima u RS bi bilo bolje – kaže Server.
I predsjednik Hrvatske Zoran Milanović nerijetko iznenađuje javnost izjavama kojima podilazi Miloradu Dodiku, te na koncu i Rusiji.
Server navodi da je Milanović odlučio da se svrsta uz Rusiju i njenog zastupnika, te poručuje:
– Amerikanci i Evropljani bi trebalo da razmotre energičniji odgovor na taj izbor – zaključuje Server.
Izvor:Pobjeda
