Svaki treći građanin/ka kaže da je primjetio/la dezinformacije u vezi sa popisom stanovništva, a
istovremeno svaki treći građanin/ka navodi političare iz Crne Gore kao glavni izvor dezinformacija o
popisnom procesu. Takođe, političke partije su ocijenjene kao akteri koji su najviše pokušali da utiču
na izjašnjavanje građana/ki na popisu.
To pokazuju rezultati istraživanja javnog mnjenja koje je za potrebe Centra za demokratsku tranziciju
(CDT) sproveo institut Damar u okviru projekta koji finansira Program za profesionalizaciju medija
Ambasade SAD.
Istraživanje je pokazalo da je 35,1 odsto građana/ki primijetilo dezinformacije u vezi sa popisom
stanovništva, a 30,7 odsto je odgovorilo da nijesu primijetili.
Gotovo polovina ispitanika, odnosno njih 48,7 odsto, smatra da dezinformacije utiču na povjerenje
građana/ki u popis. S druge strane, manje od trećine građana/ki, njih 30,5 odsto, misli da
dezinformacije uglavnom ili uopšte ne utiču na povjerenje u popis, a svaki peti građanin/ka, njih 20,8
odsto kaže da ne zna da procjeni uticaj dezinformacija na povjerenje građana/ki u proces popisivanja
stanovništva.
Trećina građana/ki, njih 33,3 odsto, smatra da su političari glavni izvor dezinformacija o popisu u
Crnoj Gori. S druge strane, svaki četvrti ili njih 25,6 odsto navodi medije iz Crne Gore, dok 8,3 odsto
smatra da je Vlada glavni izvor dezinformacija, a 7,8 odsto građana/ki vidi MONSTAT kao izvor
dezinformacija. Svaki deseti ispitanik nema mišljenje o ovom pitanju.
Građani/ke vide Srbiju kao susjednu zemlju koja ima najviše uticaja na izjašnjenje građana/ki Crne
Gore na popisu. Naime, 44,1 odsto ispitanika smatra da Srbija veoma ili uglavnom utiče na
izjašnjavanje građana/ki na popisu, spram 36,7 odsto njih koji smatraju da Srbija uopšte ili uglavnom
ne utiče. Da BiH veoma ili uglavnom utiče na izjašnjavanje građana/ki Crne Gore na popis smatra 21
odsto ispitanika, a 53 odsto navodi da ova zemlja uopšte ili uglavnom ne utiče na popis. Dalje, 17,2
odsto navodi da Albanija veoma ili uglavnom utiče na popis, međutim 58,9 odsto ispitanika smatra
da ova zemlja ne vrši uticaj. Da Hrvatska veoma ili uglavnom utiče na popisno izjašnjavanje navodi
16,4 odsto ispitanika, nasuprot njih 58,8 odsto koji navode da Hrvatska uopšte ili uglavnom ne utiče.
Najmanji broj ispitanika, 12,3 odsto vidi značajan uticaj Sjeverne Makedonije, takođe 67,6 odsto
smatra da ova zemlja uopšte ili uglavnom ne utiče na popis.
Polovina građana/ka (50,5 odsto) smatra da političke partije imaju uticaj na izjašnjavanje na popisu.
Međutim, postoji i značajan procenat ispitanika (20,7 odsto) koji smatraju da političke partije uopšte
ili uglavnom nijesu uticale.
Tri partije su prepoznate kao one koje prednjače s uticajem na izjašnjavanje građana/ki na popis sa
najvećim procentom odgovora: NSD – Andrija Mandić, DPS – Danijel Živković, i Bošnjačka Stranka –
Ervin Ibrahimović.
Istraživanje pokazuje da 39,9 odsto smatra da vjerske zajednice imaju značajan uticaj, dok 27,8 odsto
misli da one imaju malo ili nimalo uticaja na izjašnjavanje građana/ki na popisu.
Ispitanici smatraju da je Srpska pravoslavna crkva (50,4 odsto) najaktivnija u pogledu preduzimanja
aktivnosti po pitanju izjašnjavanja na popisu kod stanovništva. Islamska zajednica i Crnogorska
pravoslavna crkva takođe imaju značajne procente, 24 odsto i 22 odsto, što govori da ih ispitanici
vide kao zajednice koje vrše uticaj, ali ne toliko kao Srpsku pravoslavnu crkvu. Katolička crkva ima
znatno manji procenat odgovora (3,6 odsto).
Pitali smo građane/ke u kojoj mjeri smatraju da imaju uticaja kampanje koje sugerišu
građanima/kama kako da se izjasne po naciji, vjeri i jeziku – oko 13 odsto ispitanika smatra da
kampanje koje sugerišu građanima/kama kako da se izjasne po naciji, vjeri i jeziku imaju veoma
mnogo uticaja, dok 18,5 odsto smatra da imaju mnogo uticaja. Dodatnih 29,3 odsto ispitanika smatra
da kampanje imaju donekle uticaja. S druge strane, 16,8 odsto ispitanika vjeruje da ove kampanje
uopšte nemaju uticaja.
Istraživanje je sprovedeno u periodu od 4. do 14. decembra 2023. na uzorku od 1004 ispitanika.
Autor : Marko Vukajlović, novinar portala Raskrinkavanje.me
Ovaj projekat finansira Ambasada SAD u Podgorici. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su
ovdje iznešeni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Stejt dipartmenta/Vlade SAD.
