Foto:CGO
Povodom Svjetskog dana nevladinih organizacija – 27. februara – Centar za građansko obrazovanje (CGO) podsjeća da civilni sektor generiše pozitivne percepcije građana i građanki Crne Gore, iako trpe, posebno kritički orijentisane NVO, političke pritiske i kampanje kojima se, uz podršku vlasti, pokušavaju diskreditovati.
U posljednjem periodu, inicijative koje dolaze od strane partija vlasti, poput prijedloga da se usvoji Zakon o agentima stranog uticaj stranim agentima, ukazuju na sistemske akcije da se suzi prostor za slobodno djelovanje nevladinog sektora. CGO je oštro osudio ovu inicijativu, upozoravajući na autoritarne prakse i pokušaje gušenja kritičkih glasova koji opominju na različite društvene probleme i nepravilnosti, posebno organizacija koje se bave zaštitom ljudskih prava i demokratizacijom društva.
Nalazi istraživanja javnog mnjenja o ulozi civilnog društva u procesu demokratizacije i evropeizacije Crne Gore, koje je koje je CGO, sa partnerima, sproveo u okviru projekta „OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE“, uz podršku Delegacije EU u Crnoj Gori i Ministarstva javne uprave, pokazuje da većina građana i građanki Crne Gore – 50.1% – ima pozitivno mišljenje o radu NVO, a 47% cijeni da NVO imaju uticaj u društvu, što je rast u odnosu na prethodne godine.
Kao najvažnija pitanja koja NVO adresiraju u demokratizaciji i evropeizaciji društva, pozicioniraju se ljudska prava, nezavisnost pravosuđa i vladavina prava, zatim borba protiv korupcije, a ojačana je i pozicioniranost pitanja odgovornosti političkih donosilaca odluka i suočavanja s prošlošću.
Značajno je porastao je broj onih koji smatraju da u Crnoj Gori ne postoje uslovi za razvoj NVO koje slobodno kritikuju ograničavaju vlast kada je to potrebno – sa 36.8% iz 2021. na 43.1% u 2024. godini.
Povećana je informisanost o radu NVO, sve je više onih koji ih prate putem tradicionalnih medija i društvenih mreža, a raste i uvjerenje da NVO treba da budu oštri kritičari vlasti – 45.7% u 2024. u odnosu na 38.1% ispitanika u 2021. godini. Na drugoj strani, podijeljeni su stavovi o saradnji između Vlade i NVO – 34.4% građana smatra da je ta saradnja poboljšana, a istovremeno 28.8% ocjenjuje je lošijom nego ranije.
U svjetlu i ovih empirijskih nalaza, ali i iskustvenog doživljaja mnogih u NVO sektoru, CGO apeluje na donosioce odluka da osiguraju povoljno okruženje za rad nevladinih organizacija. Važno da NVO budu sadržajno a ne formalno i promotivno-protokolarno uključene u procese kreiranju javnih politika, posebno u aktivnosti koje se odnose na evropske integracije Crne Gore.
Uprkos svemu, NVO ostaju ključni akteri u promociji evropskih vrijednosti, ljudskih prava i demokratizacije društva, a CGO nastavlja da radi na uspostavljanju pravičnijeg društva za sve građane i građanke Crne Gore.
Svjetski dan nevladinih organizacija predložio je filozof i aktivista Marcis Liors Skadmanis 2010. godine na Forumu NVO Baltičke regije, a prvi put je zvanično obilježen 2014. godine u Helsinkiju, uz podršku Ujedinjenih nacija, EU i međunarodnih organizacija. Danas se širom svijeta obilježava kao prilika za isticanje značaja civilnog sektora u društvenim promjenama i zaštiti ljudskih prava.
Nikola Đurašević, saradnik na programima
Autor:Radiotitograd.me
